Wanneer heb ik recht op een advocaat van onvermogen?
De uurtarieven van advocaten zijn hoog en voor veel mensen moeilijk op te brengen. Soms ontkomt u er echter niet aan om een advocaat in te schakelen. Als uw inkomen en vermogen binnen bepaalde grenzen vallen heeft u recht op een advocaat van onvermogen, dit heet een toevoeging. U betaalt dan een eigen bijdrage en voor het overige deel worden de advocaatkosten betaald door de overheid. De toevoeging wordt in de volksmond pro deo advocaat of ook wel de advocaat van onvermogen genoemd.
De aanvraag voor de advocaat van onvermogen
De aanvraag voor de advocaat van onvermogen wordt gedaan door uw advocaat en wordt ingediend bij de Raad voor Rechtsbijstand. De Raad voor Rechtsbijstand vraagt uw inkomensgegevens op bij de Belastingdienst.
De inkomensgegevens
De inkomensgegevens die worden opgevraagd zijn de gegevens van twee jaar voor het jaar van de aanvraag, dat is het peiljaar. Het peiljaar in 2025 is dus 2023. Het inkomen dat wordt bekeken is uw verzamelinkomen. Uw verzamelinkomen kan lager zijn dan het bruto jaarloon dat u ontvangt wanneer u bijvoorbeeld aftrekposten heeft zoals de eigen woning. Het verzamelinkomen kan ook hoger zijn dan uw bruto jaarloon wanneer u bijvoorbeeld inkomen uit sparen en beleggen heeft ontvangen. Uw verzamelinkomen vindt u terug op de definitieve belastingaanslag. Als uw inkomen in het peiljaar binnen de grenzen valt kunt u gebruik maken van de advocaat van onvermogen.
De inkomensgrenzen advocaat van onvermogen
Hieronder vindt u een overzicht met de inkomensgrenzen voor de advocaat van onvermogen en de daarbij behorende eigen bijdrage voor het jaar 2025:
Alleenstaanden:
| Verzamelinkomen | Eigen bijdrage | Personen- en familierecht |
|---|---|---|
| € 0 t/m € 23.600 | € 176,- | € 355 |
| € 23.601 t/m € 24.300 | € 380,- | € 444 |
| € 24.301 t/m € 25.800 | € 570 | € 635 |
| € 25.801 t/m € 27.900 | € 762 | € 825 |
| € 27.901 t/m € 33.200 | € 951 | € 985 |
| meer dan € 33.200 | geen toevoeging | geen toevoeging |
Gehuwd, samenwonen of eenoudergezin:
| Verzamelinkomen: | Eigen bijdrage | Personen- en familierecht |
|---|---|---|
| € 0 t/m € 32.800 | € 176 | € 355 |
| € 32.801 t/m € 33.900 | € 380 | € 444 |
| € 33.901 t/m € 35.500 | € 570 | € 635 |
| € 35.501 t/m € 39.700 | € 762 | € 825 |
| € 39.701 t/m € 46.900 | € 951 | € 985 |
| meer dan € 46.900 | geen toevoeging | geen toevoeging |
De vermogensgrens voor de advocaat van onvermogen
Om te bepalen of u voor een advocaat van onvermogen (toevoeging) in aanmerking komt wordt er ook gekeken naar uw vermogen. Als uw vermogen in het peiljaar hoger is dan het heffingsvrije vermogen heeft u geen recht op een advocaat van onvermogen. Het heffingsvrije vermogen voor 2023 (het peiljaar) is € 33.748,- per persoon.
Peiljaarverlegging
Wanneer u op basis van uw inkomensgegevens in het peiljaar niet in aanmerking komt voor een advocaat van onvermogen (toevoeging) en in het jaar van de aanvraag een lager inkomen heeft kunt u een verzoek om peiljaarverlegging doen. De Raad voor Rechtsbijstand zal dan op basis van de inkomensgegevens over het huidige jaar bekijken of u alsnog in aanmerking komt voor een toevoeging. Ook wanneer uw inkomen meer dan 15% is gedaald ten opzichte van het peiljaar en u op basis van uw huidige inkomen een lagere eigen bijdrage zou moeten betalen kunt u een verzoek tot peiljaarverlegging indienen. U kunt dit verzoek om peiljaarverlegging indienen wanneer er een beslissing is op de toevoegingsaanvraag. Dit verzoek moet u zelf indienen wanneer er een beslissing is en dat moet binnen zes weken.
Korting op de eigen bijdrage
De korting op de eigen bijdrage is al verwerkt in bovenstaande tabel. In het verleden was een doorverwijzing van het juridisch loket nodig voor de korting maar momenteel geldt dat vereiste niet.
Bijzondere bijstand
Als u een bijstandsuitkering heeft kunt u bijzondere bijstand aanvragen voor de eigen bijdrage die u moet betalen voor de advocaat van onvermogen. Als u in aanmerking komt voor bijzondere bijstand, kan het zijn dat u dus ook de eigen bijdrage niet zelf hoeft te betalen. Voor meer informatie over bijzondere bijstand kunt u contact opnemen met uw gemeente.
Alsnog de kosten zelf betalen
Wanneer uw zaak uiteindelijk leidt tot een financieel resultaat kan het zijn dat u alsnog zelf de advocaatkosten moet betalen. Dat is het geval wanneer het financiële resultaat hoger is dan de zogeheten resultaatsgrens die de Raad voor Rechtsbijstand hanteert. Deze resultaatsgrens is de helft van het heffingsvrije vermogen. Voor 2025 is de resultaatsgrens € 18.697,-. Dat betekent dat wanneer uw wederpartij aan u een bedrag moet betalen dat hoger is dan € 18.697,- uw toevoeging achteraf wordt ingetrokken en u alsnog zelf de advocaatkosten moet betalen. Het is dus verstandig om, ook als u op basis van een toevoeging wordt bijgestaan, afspraken te maken over het uurtarief dat de advocaat hanteert. Ook kunt u tussentijds vragen hoeveel tijd er is besteed aan uw zaak.
Ook wanneer de wederpartij of een andere derde de kosten van rechtsbijstand voor zijn of haar rekening neemt wordt de toevoeging ingetrokken.
Ondernemers en de advocaat van onvermogen
Wanneer de zaak betrekking heeft op de uitoefening van een zelfstandig beroep of bedrijf wordt een toevoeging in beginsel geweigerd. Hierop zijn twee uitzonderingen:
- de voortzetting van het beroep of bedrijf (voor zover het niet in de vorm van een rechtspersoon wordt gevoerd) is afhankelijk van het resultaat van de aangevraagde rechtsbijstand;
- het beroep of bedrijf is tenminste één jaar geleden beëindigd en de aanvrager is in eerste aanleg als verweerder bij een procedure betrokken of betrokken geweest en de kosten van rechtsbijstand kunnen niet op andere wijze worden vergoed.
Ad 1
Er moet in dit geval sprake zijn van een “bedrijfsbedreigend” geschil. Het voortbestaan van de onderneming moet door dit geschil bedreigd worden. In dit geval worden ook de financiële cijfers van de onderneming bekeken door de Raad voor Rechtsbijstand. Het mag niet gaan om een onderneming die in de vorm van een rechtspersoon wordt gevoerd (zoals bijvoorbeeld een BV, stichting of vereniging).
Ad 2
Voor de datum van beëindiging van de onderneming is de uitschrijving bij de kamer van koophandel leidend. De aanvraag wordt alleen toegewezen indien u als verweerder in een procedure bent betrokken. Indien u zelf een procedure start en dus als eiser optreedt wordt er geen toevoeging afgegeven.
Aanvullend
Als u als starter handelingen heeft verricht ter voorbereiding van een zelfstandig beroep of bedrijf dan worden deze niet als bedrijfsmatig aangemerkt. De Raad voor Rechtsbijstand geeft hier als voorbeeld een geschil met de gemeente over de weigering van de afgifte van een exploitatievergunning.
Voor meer informatie over toevoegingen kunt u kijken op de website van de Raad voor Rechtsbijstand: www.rechtsbijstand.nl
Gerelateerde berichten
